Περίληψη πανελληνίων 2024
Όπως και κάθε χρόνο, φέτος οι απόφοιτοι λυκείου και όχι μόνο
κλήθηκαν να έρθουν αντιμέτωποι με το τελικό αγώνισμα που θα τους
χαρίσει το «εισιτήριο» για το Πανεπιστήμιο. Οι πανελλαδικές εξετάσεις
λοιπόν, που πρόσφατα σφραγίστηκαν με την ανακοίνωση των βάσεων, σε
κάποια σπίτια χάρισαν χαμόγελα και σε άλλα ένα συνδυασμό
συναισθημάτων, όχι τόσο θετικών. Σε αυτό το άρθρο ως εξεταζόμενος στα
μαθήματα της κατεύθυνσης «υγείας», θα παρουσιάσω περιληπτικά την
εικόνα των φετινών εξετάσεων.
Το «ταξίδι» των φετινών εξετάσεων ξεκίνησε με το μάθημα της
Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας, το οποίο δεν παρουσίασε
ιδιαίτερες δυσκολίες. Παρ’όλα αυτά, υπήρξαν ήπιες αντιδράσεις ως προς
την εξέταση του νοήματος της λέξης «αμβλύνω» που σημαίνει μειώνω,
καθώς θεωρήθηκε παραπλανητική ως προς τον τρόπο που τέθηκε ως
ερώτημα.Προσωπικά, πιστεύω πως ένας μέσος μαθητής θα μπορούσε να
εντοπίσει σωστά τη σημασία της λέξης αυτής. Συνολικά, θεματικός άξονας
του διαγωνίσματος ήταν η σημασία των ταξιδιών για τον άνθρωπο και οι
τρόποι αναζήτησης της προσωπικής του ηρεμίας.
Την έκθεση διαδέχθηκε το μάθημα της Βιολογίας, η εξέταση του
οποίου ήρθε πέντε μέρες μετά.Ως μαθητής που συμμετείχε και την χρονιά
του 2023, παρατήρησα πρόδηλα την πρωτοτυπία του θέματος Γ αλλά και
την ομοιότητα των Δ1, Δ2 και Δ3 με ερωτήματα από προηγούμενες χρονιές
εξετάσεων. Παράλληλα, όπως και στην Έκθεση, ήρθαν οι αναμενόμενες
αντιδράσεις σχετικά με το ερώτημα Δ1. Πράγματι αυτό είχε δυο πιθανές
λύσεις όμως η Κεντρική Επιτροπή Εξετάσεων στάθηκε κατώτερη των
περιστάσεων στέλνοντας στα βαθμολογικά κέντρα της χώρας μια οριακά
συνταγματική οδηγία-λύση. Σύμφωνα με αυτή, θα γινόταν δεκτή μόνο η μια
απ’ της δυο πιθανές απαντήσεις του ερωτήματος, ακολουθώντας την
πεπατημένη που επιβάλλει το σχολικό βιβλίο της Βιολογίας της Γ’ Λυκείου.
Το τελευταίο αποτελεί ένα πεπαλαιωμένο εγχειρίδιο( έκδοση
Σεπτέμβριος 1999) με αρκετές ασάφειες και παραλήψεις το οποίο
καλούνται οι μαθητές να αποστηθίσουν ώστε να μπορεί να απαντηθεί
πλήρως το μέρος της θεωρίας στις εξετάσεις.Επιπλέον, κανένας
υποψήφιος δεν μπορεί να αντλήσει την απαραίτητη εμπειρία προκειμένου
να απαντήσει σε σύγχρονες ασκήσεις Βιολογίας, αναγκάζοντας σχεδόν
όλους τους υποψήφιους να καταφύγουν στην αγορά εξωσχολικών
βιβλίων. Όλα τα βοηθήματα βιολογίας που κυκλοφορούν στην αγορά
προτείνουν σε ερωτήματα παρόμοια του Δ1 ΚΑΙ την λύση που απέρριψε η
επιτροπή.Τέλος, να σημειωθεί ως έκπληξη οτι παρά αυτές τις αντιξοότητες
οι υποψήφιοι ανταποκρίθηκαν καλά όπως φάνηκε στην ανακοίνωση των
βαθμολογιών πανελλαδικά.
Το μάθημα που εξετάστηκε μετά τη Βιολογία ήταν η Χημεία. Τα
θέματα μπορούν δικαίως να αποκαλεστούν «βατά» καθώς μπορούσε να
τα απαντήσει στη πλειονότητα τους ο προετοιμασμένος υποψήφιος. Δεν
έλειψαν βέβαια και εκείνες οι μικρές «παγίδες» που στήνονται περίτεχνα
από την αρμόδια επιτροπή εξετάσεων και έχουν ως στόχο την
βαθμολογική διαχώριση του πολύ καλού και άριστου μαθητή.Η χρήση τους
θεωρείται θεμιτή και συνεισφέρει συνολικά στην διαβάθμιση δυσκολίας του
διαγωνίσματος. Η εξέταση κύλισε ομαλά χωρίς αντιδράσεις σχετικά με τα
θέματα και την οργάνωση τους. Να σημειωθεί ότι η χημεία δεν έχει
παρουσιάσει δυσκολίες τα τελευταία χρόνια.
Η επόμενη και κατά τη κοινή γνώμη η πιο τραυματική ημέρα των
εξετάσεων ήταν η «αυλαία» τους. Τα θέματα της φυσικής συγκεκριμένα
αποτέλεσαν έκπληξη τόσο για τους εξεταζόμενους όσο και για τους
καθηγητές. Από το μεσημέρι της 12ης Ιουνίου οι αντιδράσεις της Ε.Ε.Φ. και
μεγάλων φροντιστηρίων αλλά και το πλήθος των μαθητών που βγήκαν
οριακά κλαμένοι από τα εξεταστικά κέντρα πρόδωσαν το βαθμό
δυσκολίας των θεμάτων. Από μια αντικειμενική σκοπιά, το φετινό
διαγώνισμα μπορεί να χαρακτηριστεί δύσκολο λόγω του τεράστιου όγκου
του.Συγκεκριμένα αποτελείται από 7 πυκνογραμμένες σελίδες κειμένου
μαζί με πομπώδη σχήματα. Αυτές όμως οι σελίδες περιέχουν θέματα
μέτριας δυσκολίας που δεν συγκρίνονται με τα απλοϊκά που παραθέτει για
εξάσκηση το σχολικό βιβλίο.
Η ανησυχία για χαμηλές επιδόσεις και επικείμενη πτώση των
βάσεων λόγω της φυσικής επιβεβαιώθηκαν. Παρόμοιο περιστατικό δε,
σημειώθηκε το 2015 στέλνοντας το μέσο όρο του μαθήματος στα τάρταρα.
Τώρα όμως μετά από αυτό το βατερλό μένει να αναγνωριστεί η ευθύνη. Η
κατάσταση αυτή δεν μπορεί να χρεωθεί μόνο σε ένα πρόσωπο αλλά σε
μια σειρά γεγονότων που θρέφει το διαχρονικό φόβο των μαθητών για τις
θετικές επιστήμες και κυρίως τη φυσική. Ο φόβος αυτός τους αφήνει
αβοήθητους σε δύσκολες καταστάσεις όπως το φετινό διαγώνισμα.
Συνεπώς αν παραβλεφθεί για λίγο η δυσκολία του διαγωνίσματος, θα
βρούμε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που συχνά δεν συνδέει την ύλη που
διδάσκεται με την πραγματικότητα μέσω εργαστηριακών πειραμάτων.Αυτά
με τη σειρά τους εξοικειώνουν εμάς τους μαθητές με τα φαινόμενα της
φύσης αλλά και με το ίδιο το αντικείμενο μελέτης.
Αν αξίζει κάτι πραγματικά να μείνει από τη φετινή χρονιά είναι η
ανάγκη ενός κράτους να συνειδητοποιήσει ουσιαστικά τις απαιτήσεις των
μαθητών αφήνοντας πίσω τα προβλήματα που ήδη έχει προκαλέσει. Αντί
να αποποιείται ή να μεταθέτει την ευθύνη, είναι αναγκαίο να σταθεί
ανώτερο των περιστάσεων και να ενστερνιστεί τα προβλήματα, τους
φόβους αλλά και τη ψυχολογία των σύγχρονων παιδιών και εφήβων .Τότε,
θα έχει πετύχει όχι μόνο τη βελτίωση της εκπαίδευσης αλλά και κάτι άλλο.
Θα καταφέρει να δημιουργήσει ανθρώπους με συγκροτημένο χαρακτήρα
που αγαπάν τη γνώση και την βλέπουν μέσα απ’τους φακούς της
καθημερινότητας τους να ενσαρκώνεται.
Αλέξανδρος Παπούκας
